Jak poinformował Instytut Pamięci Narodowej przedmioty należące do rodziny Ulmów, zamordowanej przez Niemców za ukrywanie Żydów, trafiły do siedziby IPN.
– Artefakty, wydobyte z grobów ofiar zbrodni sprzed 79 lat, przekazali prezesowi IPN dr. Karolowi Nawrockiemu oraz jego zastępcy dr. Mateuszowi Szpytmie, metropolita przemyski abp Adam Szal i ks. dr Witold Burda – postulator procesu beatyfikacyjnego rodziny Ulmów – informuje IPN.
Wśród przekazanych przedmiotów znalazły się:
- guzik z ubrania Wiktorii Ulmy
- fragmenty trumny, w której pochowane było ciało Wiktorii Ulmy wraz z jednym z dzieci
- ziemia z pierwszej trumny, w której było pochowanych dwoje dzieci Józefa i Wiktorii Ulmów
- gwoździe z drugiej trumny, w której pochowanych było troje dzieci Józefa i Wiktorii Ulmów
Szczątki Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci zostały na przełomie marca i kwietnia br. poddane tzw. rekognicji kanonicznej (czyli ekshumacji i rozpoznaniu). Przeprowadził ją Instytut Pamięci Narodowej na wniosek władz kościelnych. Oględziny sądowo-lekarskie potwierdziły dotychczasowe ustalenia na temat zbrodni z 24 marca 1944 roku.
Tego dnia w okupowanej przez Niemców Markowej – wsi nieopodal Łańcuta – za udzielanie pomocy prześladowanym Żydom zostali rozstrzelani Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z dziećmi: Stanisławą, Barbarą, Władysławem, Franciszkiem, Antonim, Marią oraz nienarodzonym jeszcze dzieckiem (Wiktoria znajdowała się w zaawansowanej ciąży). Zginęli także ukrywani Żydzi: Saul Goldman z synami: Baruchem, Mechelem, Joachimem i Mojżeszem oraz Gołda Grünfeld i Lea Didner z córką Reszlą. Łącznie niemieccy żandarmi zamordowali wówczas 17 osób – Polaków i Żydów. Jedyną „winą” Ulmów była chrześcijańska postawa miłości bliźniego. Jedyną „winą” ukrywanych Żydów była chęć przeżycia Zagłady.
Wiktorię i Józefa Ulmów zaliczono w poczet Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. 24 marca – dzień śmierci Samarytan z Markowej – od 2018 roku jest obchodzony jako Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
W 2003 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów. 10 września 2023 roku w Markowej odbędzie się ich beatyfikacja.
Ks. Maciej Flader/Facebook.com/IPN
