Wybrane publikacje
na temat Rodziny Józefa i Wiktorii Ulmów
M. E. Szulikowska, Wiktoria Ulma - Opowieść o miłości. wydawnictwo Rafael, Kraków 2023.
Z każdą stroną tej książki czytelnik odkrywa postać Wiktorii jako kobiety nietuzinkowej. Pozornie nieco przysłonięta przez osobę charyzmatycznego męża, Wiktoria jawi się jako kobieta i matka, która tworzyła tło całej rodziny. W swojej zwyczajnej codzienności naznaczonej oddaniu Bogu i drugiemu człowieka wprowadzała klimat pokoju, życzliwości i wrażliwości. Mimo, że na niektórych fotografiach wydaje się być jakby nieobecną, starannie i z wielką uwagą dostrzegała potrzeby drugiego człowieka i z wielką determinacją dążyła do tego, żeby przyjść mu z pomocą. W ten sposób historia Wiktorii Ulmy zawarta na stronach tej publikacji, subtelnie zaprasza nas do wejścia w świat wartości ponadczasowych.
Maria Elżbieta Szulikowska – Markowskie bociany – Opowieść o bohaterskiej Rodzinie Wiktorii i Józefa Ulmów, Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej, Przemyśl 2017.
Autorka książki z niezwykła wrażliwością przedstawia losy Rodziny Ulmów, ich życie, wiarę, dojrzewanie do świętości, codzienność realizującą się w rytmie modlitwy i w końcu heroiczną postawę zwieńczoną męczeńską śmiercią. Wielką zaletą publikacji są zdjęcia przedstawiające bohaterów, a także fotografie wykonane przez Józefa Ulmę. Autorka przedstawia także losy pamięci o bohaterskiej Rodzinie aż do momentu otwarcia Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów, co wskazuje na wciąż żywą pamięć i konieczność odkrywania dla siebie „Miłosiernych Samarytan z Markowej”.
Maria Elżbieta Szulikowska – Boso do nieba – opowieść o Rodzinie Ulmów, Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej, Przemyśl 2023.
Bogato ilustrowana opowieść dla dzieci przedstawiająca życie Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich dzieci. We właściwy sobie, poetycki i lekki sposób, Autorka przedstawia codzienne życie bohaterów II wojny Światowej – rodziny Ulmów. Wydawnicza propozycja skierowana dla najmłodszych odkrywa tajemnice świętości tkwiąca w radosnym cieszeniu się sobą, wdzięczności za każdy dzień i szacunkiem w jakim wzrastały pociechy Ulmów.
Sprawiedliwi i ich świat. Markowa w fotografii Józefa Ulmy (wydanie drugie poprawione i uzupełnione)
Mateusz Szpytma, Sprawiedliwi i ich świat. Markowa w fotografii Józefa Ulmy, wydaniedrugie poprawione i uzupełnione, Instytut Pamięci Narodowej i Instytut Studiów Strategicznych, Kraków 2015, 156 s.
Do reedycji albumu zachęciły wydawców nie tylko głosy czytelników, ale również odszukanie wielu nieznanych dotąd źródeł. Pozwoliło to poszerzyć wiedzę o Ulmach, ukrywających się u nich Żydach, których tożsamość udało się poznać bliżej, ale także o społeczności żydowskiej w Markowej, zwłaszcza zaś o jej unicestwieniu latem i jesienią 1942 roku. Wielu z zamordowanych wówczas Żydów znanych jest już z imienia i nazwiska, wiadomo również, gdzie zostali pogrzebani. Udało się także dotrzeć do nowych danych natemat pomocy Żydom w Markowej.
THE RISK OF SURVIVAL. The Rescue of the Jews by the Poles and the Tragic Consequences for the Ulma Family from Markowa
Autor w sposób syntetyczny przedstawia losy Polaków i Żydów w Polsce okupowanej przez Niemców podczas II wojny światowej. Skupia się na pomocy, jakiej Polacy udzielali Żydom podczas Holokaustu. Pokazuje wysiłki Polskiego Państwa Podziemnego i powołanej przez nie Rady Pomocy Żydom „Żegota”, a także działania zwykłych ludzi, którzy na własną rękę, ryzykując życie, ratowali od zagłady swoich żydowskich współobywateli. Szczególną uwagę poświęca wsi Markowa na Podkarpaciu, w której ukrywało się 25 Żydów. Punktem kulminacyjnym książki są wydarzenia 24 marca 1944 r., kiedy za pomoc Żydom Niemcy zabili Józefa i Wiktorię Ulmów oraz ich sześcioro małych dzieci, a także wszystkich, których w swoim gospodarstwie ukrywali – osiem osób z rodzin Szallów i Goldmanów. W książce zamieszczono wiele zdjęć dokumentalnych.
Ulmowie. Polscy Sprawiedliwi. Archiwalny dodatek do prasy.
Pliki do pobrania
Ulmowie. Polscy Sprawiedliwi - „Tygodnik Powszechny” nr 14/2016 (pdf, 892.79 KB) 30.05.2019 09:19
„Polacy ratujący Żydów w latach II wojny światowej”
Pakiet edukacyjny „Polacy ratujący Żydów w latach II wojny światowej” prezentuje tematykę, o której rzadko wspomina się w polskich szkołach, dlatego też ma być wypełnieniem tej luki edukacyjnej. W pakiecie przedstawione są organizacje, ale również osoby prywatne, które pomagały w czasie okupacji niemieckiej Żydom.
W pakiecie przedstawione są organizacje, ale również osoby prywatne, które pomagały w czasie okupacji niemieckiej Żydom. Teka edukacyjna składa się z trzech części – „Materiałów dla nauczyciela”, „Materiałów dla ucznia” oraz „Kart”. Dodatkiem do całości jest płyta, na której zamieszczonych zostało pięć filmów dotyczących Polaków ratujących Żydów.
Sprawiedliwi wzorem człowieczeństwa
Z dr. Mateuszem Szpytmą, zastępcą Prezesa IPN, pomysłodawcą i pierwszym szefem Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, a także honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, rozmawia Maciej Foks.
Akcja „Reinhardt” na prowincji. Przykład Markowej
Holocaust nie był przejawem spontanicznych działań takich czy innych grup narodowościowych. Był efektem działalności państwa – Rzeszy Niemieckiej – które podjęło ludobójcze decyzje i użyło całej swojej potęgi, aby wymordować naród żydowski.